یارانه نقدی جدید به حساب مردم واریز شده است. یارانه نقدی جاماندگان نیز به حسابشان واریز شد. یارانه نقدی جدید برای دو گروه از خانوارها پرداخت شد. اخبار جدیدی مبنی بر تغییر قیمت یارانه نقدی یا جایگزینی کالابرگ بجای یارانه نقدی منتشر شد. هنوز برای تغییر یارانه نقدی تصمیم نهایی گرفته نشده است.
طبق اعلام سخنگوی سازمان هدفمندی یارانهها، فرایند بررسی برای پرداخت معوقات یارانه افراد مشمول، در حال انجام است و به زودی با تکمیل اطلاعات، به حساب سرپرستان خانوار واریز خواهد شد.
معوقه یارانهها مربوط به دو گروه است؛ کسانی که تا اردیبهشت امسال یارانه نقدی دریافت میکردند ولی با واریز مبالغ جدید، به عنوان دهک پردرآمد یارانه آنها قطع شد و در سامانه hemayat.mcls.gov.ir اعتراض خود را ثبت کرده و درخواست بازبینی دهکبندی را داشتند. گروه دیگر کسانی که تا پیش از این یارانهای دریافت نکرده و از اردیبهشت ماه برای ثبت نام در سامانه my.gov.ir اقدام کردند. درنهایت درخواستهای هر دو گروه بررسی و افرادی که بین دهک اول تا نهم قرار گرفتند، به لیست یارانهبگیران اضافه شدند.
بر این اساس برای افراد معترض، همراه با یارانه تیرماه، اولین پرداخت انجام شد و حدود یک هفته بعد برای ثبتنام کنندگان نیز به تناسب دهکی که در آن قرار داشتند، یک پرداخت پرداخت صورت گرفت. قرار بود که یارانه اردیبهشت و خرداد (مبالغ جدید) نیز به عنوان معوقه برای آنها پرداخت شود که در اعلام اولیه اواخر تیرماه مطرح بود ولی تاکنون واریز نشده است.
در رابطه با آخرین وضعیت پرداخت معوقات یارانه و زمان آن که مورد سوال افراد مشمول قرار دارد، حسینی،سخنگوی سازمان هدفمندی یارانهها گفته است که این تاخیر به معنی عدم پرداخت معوقات نیست و حتما اتفاق خواهد افتاد.
وی با بیان اینکه بررسی وضعیت مشمولان در حال انجام است، توضیح داد: در مورد افرادی که نسبت به قطع یارانه خود اعتراض کرده بودند، قبلا یک مرحله یارانه ۳۰۰ هزار تومانی واریز و مسدود شده بود که این رقم متعلق به دهک چهار تا ۹ است، بنابراین باید برای کسانی که دهک اول تا سوم تشخیص داده شدهاند، این مبلغ به تناسب پرداختی برای آنها که هر نفر ۴۰۰ هزار تومان است، تغییر کند. از این رو باید فرایند بررسی و انجام محاسبات طی شده و پرداختهای انجام شده در قالب دهکبندی صورت گرفته انجام شود.
به گفته سخنگوی سازمان هدفمندی یارانهها، به محض تکمیل جریان بررسی و محاسبات، معوقه اردیبهشت و خرداد به حساب مشمولان واریز میشود.
یارانههای نقدی از سال ۱۳۸۹ با شروع طرح هدفمندی یارانهها با مبلغ ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان به ازای هر نفر در حال پرداخت بود و از سال ۱۳۹۸ نیز با افزایش قیمت بنزین، یارانه معیشتی از محل این مابهالتفاوت در دستور کار قرار گرفت که دولت حدود ۶۰ میلیون نفر از بین ۷۸ میلیون نفر یارانهبگیر نقدی را گزینش و مبلغی بین ۵۵ تا ۲۰۵ هزار تومان به تناسب اعضای خانوار پرداخت کرد.
اما از اردیبهشت امسال و با اقدام برای حذف ارز ترجیحی و اصلاح نظام یارانهای، رویه پرداخت تغییر و با حذف حدود شش میلیون نفر تحت عنوان دهک دهم، پرداخت برای ۹ دهک دیگر شروع شد. برای دهک اول تا سوم به ازای هر نفر ۴۰۰ هزار تومان و دهک چهار تا شش نیز هر نفر ۳۰۰ هزار تومان در هر ماه پرداخت میشود.
متقاضیان دریافت یارانه همچنان میتوانند نسبت به ثبت اعتراض به دلیل قطع یارانه و یا ثبت نام برای ورود به لیست یارانهبگیران اقدام کنند.
از ابتدا و پیش از حذف یارانه نقدی و معیشتی هم اخباری که از بدنه اقتصادی دولت به گوش میرسید مبنی بر این بود که هنوز خود دولت هم برنامهای برای نحوه پرداخت یارانه جدید ندارد. چون هم مساله توزیع کالابرگ در اقتصاد ایران مطرح بود و هم مساله پرداخت نقدی یارانهها.
حذف یکباره ارز ۴۲۰۰ تومانی و افزایش ناگهانی قیمت کالاهای اساسی سبب شد که دولت ناگهانی تصمیم به پرداخت یارانه نقدی بگیرد. اما از همان ماه اول دولت تاکید کرد که احتمالا این شیوه واریز موقتی است و کالابرگ یا همان کوپن جایگزین این شیوه میشود.
اما اکنون یکی دو ماهی هست که دولت مساله تغییر شیوه پرداخت یارانه را دیگر مطرح نمیکند و تنها مجلس پیگیر پرداخت کالابرگ است. پیش از این هم یکی از نمایندگان مجلس به دولت انتقاد کرده بود که احتمالا قصد دارد به پرداخت یارانه نقدی ادامه دهد.
حالا هم سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس به دولت اولتیماتوم داده که باید توزیع کالابرگ را شروع کند و به پرداخت یارانه نقدی خاتمه دهد. اگر قرار باشد این طرح اجرا شود، احتمالا یارانه مرداد آخرین یارانه نقدی است که دولت باید واریز کند و پس از آن باید به سراغ توزیع کوپن برود.
مهدی طغیانی گفته مجلس در قانون بودجه ۱۴۰۱ بحث کالابرگ الکترونیکی و توزیع آن را مصوب کرد. دولت در اجرا بخاطر اتفاقاتی که در اردیبهشت ماه افتاد، نتوانست کالابرگ را فراهم کند و تغییراتی در اجرا داد و یارانهها را به صورت نقدی پرداخت کرد. چراکه ادعای دولت این بود که زیرساختها فراهم نشده است. اما وعدهای که اکنون دادند این است که توزیع کالابرگ برای شهریور ماه آماده است. این دیگر به عهده دولت است که از شهریور ۱۴۰۱ کالاهای اساسی و ضروری را با کالابرگ الکترونیک به دست مرم برساند.
در متن قانون بودجه هم عینا به پرداخت کالابرگ تاکید شده است اما زمانی را مشخص نکرده است. در قانون بودجه ۱۴۰۱ آمده است: « به دولت اجازه داده میشود در سال ۱۴۰۱ تا معادل سقف ردیف (۱۸) جدول مصارف تبصره (۱۴) این قانون را از طریق تأمین منابع مابهالتفاوت ارز ترجیحی برای واردات کالاهای اساسی، دارو و تجهیزات مصرفی پزشکی اختصاص دهد. چنانچه دولت قصد دارد کالایی را از سبد ارز ترجیحی حذف نماید باید قبلاً ترتیبات قانونی جبران زیان رفاه مصرفکننده برای کالاهای اساسی را از طرق کالابرگ الکترونیکی و در امور پزشکی از طریق بیمهها و به طرق جایگزین مطمئن به انجام رسانده باشد به طوری که افراد بتوانند این کالاها و خدمات را به نرخ پایان شهریور ۱۴۰۰ و در سقف سهمیه تعیینشده تهیه کنند.»
بر این اساس دولت مکلف بوده که دقیقا از زمان حذف ارز ترجیحی، کالابرگ پرداخت کند و تاکنون سه ماه یارانه نقدی پرداخت کرده است.
حالا باید دید آیا دولت به قانون بودجه عمل میکند و کالابرگ را جایگزین یارانه نقدی میکند یا اینکه ممکن است به طرقی مجلس را متقاعد کند تا همچنان به پرداخت یارانه نقدی ادامه دهد.
خاطرنشان میشود سرپرستان خانواری که یارانه نقدی آنها در اردیبهشتماه قطع شده و درخواست بازبینی خود را در سامانه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ثبت کرده بودند، چنانچه در بازبینی انجام شده توسط وزارت رفاه جزو دهکهای اول تا نهم قرار گرفته باشند، یارانههای نقدی ماههای اردیبهشت و خرداد نیز تحت عنوان معوقات تا پایان هفته به حساب آنان واریز خواهد شد.